Kompanzasyon Sistemi Nasıl Olmalıdır?
Bilindiği üzere EPDK tebliğince reaktif güç değerlerine sınırlama getirilmiş, ilgili tebliğ kapsamınca endüktif reaktif oran % 20 kapasitif reaktif oran %15 üst sınırları ile sınırlanmıştır. Reaktif güç tüketimlerini sınırlayabilmek için uygulanan sistemlere kompanzasyon sistemleri denir.
Kompanzasyon sistemleri kompanze ettiği güç değerine göre 2 ye ayrılır.
- Endüktif Yükler için Güç Kompanzasyonu (Kompanze edebilmek için sisteme kondansatör eklenmelidir)
- Kapasitif Yükler için Güç Kompanzasyonu (Sisteme endüktans eklenerek kompanze işlemi yapılır)
Kompanzasyon sistemleri anahtarlama şekline göre 4 e ayrılır.
- Kontaktör anahtarlamalı sistemler
- Tristör anahtarlamalı sistemler (2 tristör tetiklemelidirler)
- Statik Sistemler ( 3 Tristör tetiklemeli, her fazda sıfır noktasında tetikleme ile transiyent akımları oluşmasını engeller)
- Plus Statik Sistemler ( 3 Tristör tetiklemeli, faz-faz tetikleme imkanı ile 3 fazlı kondansatör ile faz-faz kompanzasyon yapabilme imkanı)
Filtreleme özelliğine göre
- Harmonik filtreli kompanzasyon (Pasif filtre)
- Filtresiz Kompanzasyon
*** Harmonik filtresiz kompanzasyon sistemleri, bağlı bulunduğu şebekede rezonans oluşumuna sebebiyet verir. Rezonans oluşumu sonucu işletmede harmonik seviyeleri amplifiye olacağından harmonik kaynaklı arıza ve yangınları tetikler. Filtresiz kompanzasyon sistemleri kurulum maliyeti olarak ucuz gözükmesine karşın, rezonans etkisi ile harmonik seviyesini yükseltmesi sonucu amortisman ömrü kısa olan ve daimi yangın riski taşıyan sistemlerdir. Pasif filtre kullanımı ile kompanzasyon paneli öncelikle devreye girerken rezonans oluşturmaz. Bunun yanı sıra, kompanzasyon panelinde devreye giren kademe sayısınca harmonikte de süzme sağlar.
Kontaktör anahtarlamalı sistemler, mekanik anahtarlama prensibinde olduğundan, her anahtarlamada transiyent akımı oluşmasına sebep olur. Oluşan bu transiyent akımları her anahtarlamada kondansatör ömrünü kısalttığı için, kontaktör anahtarlamalı sistemler daha kısa ömürlüdürler.
